Powstanie Instytutu i jego rozwój

W roku 1970 miała miejsce głęboka reorganizacja wszystkich wydziałów Politechniki Warszawskiej. Zlikwidowano tradycyjną strukturę katedr, w miejsce których powołano instytuty o znacznie większym niż katedry zakresie działalności i kompetencji. Agregacja potencjału kadrowego i infrastruktury badawczej miała sprzyjać rozwojowi badań naukowych i nowoczesnej dydaktyki, a także współpracy z przemysłem. Reorganizacja ta, niezależnie od jej motywów i uwarunkowań politycznych (po roku 1968), stała się też okazją do wymiany pokoleniowej. Wielu profesorów, których dorobek sięgał okresu międzywojennego, zakończyło pracę w Uczelni – z powodu przejścia na emeryturę lub własnej rezygnacji. Jednocześnie zatrudniono liczną grupę młodych pracowników, którzy rozpoczęli karierę naukową od podstaw.

Na dzisiejszym Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych, który wówczas nosił nazwę „Maszyn Roboczych i Pojazdów”, powołano 4 instytuty:

• Instytut Podstaw Konstrukcji Maszyn (obecny Instytut Podstaw Budowy Maszyn),
• Instytut Maszyn Roboczych Ciężkich,
• Instytut Pojazdów,
• Instytut Transportu.

W skład powstającego Instytutu Podstaw Konstrukcji Maszyn weszły następujące katedry i zakłady:

• Katedra Mechaniki,
• Zakład Geometrii Wykreślnej Katedry Matematyki "B",
• Katedra Części Maszyn "B",
• Katedra Technologii Pojazdów i Maszyn Roboczych,

oraz

• część Katedry Maszynoznawstwa i Elementów Maszyn dawnego Wydziału Komunikacji.

Dydaktycznym zadaniem instytutu było prowadzenie, w ramach kierunku Mechanika, podstawowych przedmiotów kierunkowych stanowiących ogólne wykształcenie przyszłego inżyniera i przygotowanie dla studiowania przedmiotów specjalistycznych. Były to trzy bloki przedmiotów:

- blok przedmiotów mechaniki technicznej:

Mechanika ogólna, Wytrzymałość materiałów, Teoria maszyn i podstawy automatyki.

- blok przedmiotów konstrukcyjnych:

Podstawy konstrukcji maszyn (dawniej Części maszyn), Geometria wykreślna, Rysunek techniczny oraz Teoria konstrukcji (od 1972 r.).

- blok przedmiotów technologicznych:

Techniki wytwarzania, Technologia budowy maszyn, Metrologia mechaniczna, Projektowanie technologiczne oraz praktyki studenckie podstawowe.

Decyzją Rektora 1.10.1970 roku utworzono jednostkę Instytut Podstaw Budowy Maszyn. Instytut był zorganizowany jako bezzakładowy. Do organizacji zadań dydaktycznych powołano cztery zespoły dydaktyczne:

• Zespół Mechaniki i Teorii Maszyn,
• Zespół Podstaw Konstrukcji Maszyn,
• Zespół Technologii i Metrologii Mechanicznej,
• Zespół Rysunku Technicznego i Geometrii Wykreślnej.

Działalność naukowa koncentrowała się w początkowym okresie na problemach modelowania i analizy drgań, metod tłumienia drgań układów mechanicznych, konstrukcji i technologii przekładni stożkowych, technologii warstwy wierzchniej, metrologii mechanicznej, badania sprzęgieł ciernych z uwzględnieniem tarcia konstrukcyjnego oraz dynamiki łożyskowań ślizgowych. W kolejnych latach działalności Instytutu tematyka badawcza objęła zagadnienia stateczności układów dynamicznych, dynamikę stochastyczną, teorię konstrukcji i optymalizację, dynamikę układów wirujących, aktywne metody sterowania drganiami z wykorzystaniem struktur kompozytowych i materiałów adaptacyjnych,  materiałów granulowanych i cieczy magnetycznych, a ostatnio zagadnienia mechaniki nanostruktur grafenowych.   

Od 12 marca 2012 Instytut Podstaw Budowy Maszyn ma strukturę zakładową. W miejsce zespołów dydaktycznych utworzono 4 zakłady, które realizują zadania dydaktyczne i badawcze:

• Zakład Mechaniki,
• Zakład Podstaw Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn,
• Zakład Technik Komputerowych,
• Zakład Technik Wytwarzania.

Wychodząc na przeciw wyzwaniom, przed którymi staną Wydział i Uczelnia, w 2025 podjęto decyzję o uproszczeniu struktury organizacyjnej Wydziału poprzez likwidację Instytutów i utworzenie 5 nowych zakładów.

Instytut zakończył działalność 30.09.2025.

 

Dyrektorzy Instytutu od początku jego istnienia

21.03.1970 - 31.08.1975        - prof. dr hab. inż. Zbigniew Osiński

01.09.1975 - 31.08.1978        - doc. dr inż. Zdzisław Wójcik

01.09.1978 - 31.08.1996        - prof. dr hab. inż. Zbigniew Osiński

01.09.1996 - 31.08.2003        - prof. dr hab. inż. Jerzy Wróbel

01.09.2003 - 31.08.2005        - prof. dr hab. inż. Jerzy Bajkowski

01.09.2005 - 31.08.2013        - prof. dr hab. inż. Andrzej Tylikowski

01.09.2013 - 28.10.2021        - prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kurnik

08.11.2021 - 30.09.2025        - dr inż. Sebastian Korczak

                     

Zastępcy i pełnomocnicy 

01.10.1970 ~ 31.08.1971

Pełnomocnicy dyrektora:   doc. dr inż. Henryk Koczyk (ds. dydaktyczno-wychowawczych)

                                          dr inż. Sławomir Białas (ds. współpracy z przemysłem)

 

01.09.1973 ~ 31.08.1975

Zastępcy dyrektora:            doc. dr hab. inż. Mieczysław Chwiej (ds. dydaktycznych i naukowych)

                                            doc. dr inż. Sławomir Białas (ds. współpracy z przemysłem)

Pełnomocnik dyrektora ds. techniczno-gospodarczych:              mgr inż. Witold Kozak
 

01.09.1975 ~ 30.09.1978

Zastępcy dyrektora:            doc. dr inż. Stanisław Tomasz (ds. dydaktycznych) do 31.03.1977

                                            st. wykł. mgr inż. Zdzisław Bogacz (ds. dydaktycznych) od 01.04.1977

                                            doc. dr hab. inż. Andrzej Tylikowski (ds. nauki)

p.o. z-ca dyrektora ds. techniczno-ekonomicznych:               mgr inż. Witold Kozak

Pełnomocnik dyrektora ds. Współpracy z przemysłem:         dr inż. Andrzej Grzelecki
 

01.10.1978 ~ 30.09.1982

Zastępcy dyrektora:              st. wykł. dr inż. Tadeusz Kołacin (ds. dydaktycznych)

                                              doc. dr hab. inż. Andrzej Tylikowski (ds. nauki)

p.o. z-ca dyrektora

ds. techniczno-ekonomicznych:               mgr inż. Witold Kozak
 

01.10.1982 ~ 30.09.1983

Zastępcy dyrektora:            st. wykł. dr inż. Tadeusz Kołacin (ds. dydaktycznych)

                                            prof. dr hab. inż. Andrzej Tylikowski (ds. nauki)

                                            mgr inż. Józef Piwowar (ds. administracyjno-ekonomicznych)
 

01.10.1984 ~ 30.09.1989

Zastępcy dyrektora:            st. wykł. dr inż. Tadeusz Kołacin (ds. dydaktycznych)

                                            prof. dr hab. Zdzisław Wójcik (ds. nauki)

                                            mgr inż. Józef Piwowar (ds. administracyjno-ekonomicznych)
 

01.10.89 ~ 31.08.1996

Zastępcy dyrektora:             doc. dr hab. inż. Jerzy Wróbel (ds. dydaktycznych)

                                            prof. dr hab. Andrzej Tylikowski (ds. nauki)

                                            mgr inż. Zygmunt Żach (ds. administracyjno-ekonomicznych)

01.10.2016 ~ 31.08.2020

Zastępcy dyrektora:             dr inż. Grzegorz Linkiewicz (ds. dydaktycznych)

                                            dr inż. Ryszard Kuryjański (ds. dydaktycznych)

                                            prof. dr hab. inż. Jerzy Pokojski (ds. nauki)

Kadencja 2020-2024

Zastępcy dyrektora:             dr inż. Sebastian Korczak (ds. dydaktycznych do 29.10.2021)

                                            dr inż. Radosław Nowak (ds. dydaktycznych od 1.12.2021)

                                            dr inż. Dorota Górnicka (ds. nauki)

Kadencja 2024-2025

Zastępcy dyrektora:             dr inż. Radosław Nowak (ds. dydaktycznych)

                                            dr inż. Dorota Górnicka (ds. nauki)